مقدمه
سبدگردانی به مدیریت حرفهای داراییها در بازار بورس توسط افراد یا شرکتهای متخصص اشاره دارد. این خدمات برای افرادی که تخصص یا زمان کافی برای مدیریت سرمایهگذاریهای خود ندارند، بسیار مفید است. یکی از مهمترین مسائل در سبدگردانی، نحوه محاسبه کارمزد است که به دو نوع ثابت و متغیر تقسیم میشود.
کارمزد ثابت
کارمزد ثابت یا مدیریت، مبلغی است که بهصورت دورهای و مستقل از عملکرد سبد از سرمایهگذار دریافت میشود. این مبلغ معمولاً بهصورت درصدی از ارزش کل داراییهای تحت مدیریت تعیین میشود. بهعنوان مثال، اگر کارمزد ثابت یک درصد باشد و ارزش سبد سرمایهگذاری شما یک میلیارد تومان باشد، کارمزد سالانه برابر با ۱۰ میلیون تومان خواهد بود.
کارمزد متغیر
کارمزد متغیر یا عملکرد، بر اساس سود تحققیافته از سرمایهگذاری محاسبه میشود. این کارمزد به گونهای طراحی شده که سبدگردان انگیزه بیشتری برای کسب سود بیشتر داشته باشد. بهعنوان مثال، اگر سود سالانه شما ۳۰ درصد باشد و توافق شده باشد که کارمزد متغیر ۲۰ درصد از سود مازاد بر ۲۰ درصد باشد، کارمزد متغیر به این صورت محاسبه میشود:
سود تحققیافته: ۳۰ درصد از یک میلیارد تومان = ۳۰۰ میلیون تومان
سود مازاد بر ۲۰ درصد: ۱۰۰ میلیون تومان
کارمزد متغیر: ۲۰ درصد از ۱۰۰ میلیون تومان = ۲۰ میلیون تومان
مثال عملی
فرض کنید یک میلیارد تومان را به یک شرکت سبدگردانی سپردهاید. در قرارداد، کارمزد ثابت یک درصد و کارمزد متغیر ۲۰ درصد از سود مازاد بر ۲۰ درصد توافق شده است. در پایان سال، سبد شما ۴۰ درصد بازدهی داشته است:
سود کل: ۴۰۰ میلیون تومان
سود مازاد بر ۲۰ درصد: ۲۰۰ میلیون تومان
کارمزد ثابت: ۱۰ میلیون تومان (یک درصد از یک میلیارد تومان)
کارمزد متغیر: ۴۰ میلیون تومان (۲۰ درصد از ۲۰۰ میلیون تومان)
در نهایت، کارمزد کل پرداختی شما ۵۰ میلیون تومان خواهد بود و سود خالص شما ۳۵۰ میلیون تومان میشود.
مزایا و معایب کارمزد متغیر
مزایای کارمزد متغیر شامل ایجاد انگیزه برای سبدگردان در جهت کسب سود بیشتر و تطابق با عملکرد واقعی سبد است. از معایب آن میتوان به عدم ثبات و پیچیدگی در محاسبه اشاره کرد.
نتیجهگیری
سبدگردانی با استفاده از ترکیب کارمزد ثابت و متغیر میتواند برای سرمایهگذار و سبدگردان یک بازی برد-برد باشد. این مدل باعث میشود که منافع هر دو طرف در یک جهت باشد و سبدگردان تمام تلاش خود را برای کسب سود بیشتر بهکار گیرد. انتخاب شرکت مناسب برای سبدگردانی و توافق بر سر نحوه محاسبه کارمزدها از اهمیت بالایی برخوردار است.